کارخانه چهره زشت تری از مشارکت چین و صربستان را نشان می دهد مرور

مشارکت چین و صربستان در سال‌های اخیر شکوفا شده است - طبق گزارش بانک ملی صربستان، سرمایه‌گذاری چین در صربستان در ده سال گذشته به بیش از 2 میلیارد دلار (1.8 میلیارد یورو) افزایش یافته است، در حالی که داده‌های در دسترس عموم وام‌های زیرساختی چین را نشان می‌دهند. در صربستان بیش از 8. میلیارد دلار است.

مورد شهر زرنجانین صربستان، جایی که سازنده چینی تایر لینگ لانگ در حال ساخت یک کارخانه تایرسازی است، تاریخچه تاریک تری از این مشارکت را بیان می کند: شراکتی که در آن پروژه های تجاری چینی استانداردهای محیطی و کار را تنزل داده و حاکمیت قانون را در چین تهدید می کند.

سرمایه گذاری با قیمت زیست محیطی

توافق برای ساخت این کارخانه در سپتامبر 2018، زمانی که ووچیچ رئیس جمهور صربستان با همتای چینی خود شی جین پینگ در مجمع جهانی اقتصاد در پکن ملاقات کرد، حاصل شد.

زمانی که این سرمایه گذاری اعلام شد، بزرگترین سرمایه گذاری سبز در کشور به ارزش نزدیک به یک میلیارد دلار اعلام شد.

معلوم شد که سرمایه گذاری چینی ها بدون انگیزه های بزرگ به دست نیامده است. دولت صربستان 96 هکتار زمین زراعی را به لینگ لانگ اهدا کرده است و به دنبال آن 75.8 میلیون یورو یارانه پرداخت کرده است. با این حال، نگرانی های دیگری نیز وجود دارد.

اولین نگرانی محیط زیست است. زرنیانین به عنوان یکی از آلوده ترین شهرهای صربستان شهرت دارد و این شهر از سال 2004 بدون آب آشامیدنی بوده است.

در سال 2020، سازمان های غیر دولتی صربستان فاش کردند که برخی از کارهای ساخت و ساز در اطراف کارخانه بدون مجوز یا مطالعات زیست محیطی انجام شده و نقض پروتکل های استاندارد به دنبال آن بوده است.

این اولین نگرانی زیست محیطی مرتبط با چین نبود که زرنجانین شاهد آن بود. در همان سال، پس از اعتراضات زیست محیطی بزرگ در بلگراد، دولت مجبور شد کارخانه بازیافت پلاستیک چینی FeitianSuye را در روستای پرلز به دلایل زیست محیطی ببندد.

نگرانی هایی در مورد سرنوشت Carska Bara، یک ذخیره گاه طبیعی در نزدیکی Zrenjanin، و در مورد انتشار کربن در آینده وجود دارد.

تردید دولت صربستان در مورد حقوق کارگران

استانداردهای کار داستان حتی تاریک تری را بیان می کند. رسانه های صربستان از سرنوشت 500 کارگر ویتنامی شاغل در ساخت این کارخانه خبر دادند. آنها توسط TEPC (گروه مهندسی انرژی چین Tianjin Electric Power Construction) یک پیمانکار فرعی مسئول ساخت کارخانه استخدام شدند و در پادگان های بدون برق، گرمایش و آب زندگی می کردند و پاسپورت آنها مصادره شد.

رفتار کارگران ویتنامی در زرنجانین نیز مشابه رفتار کارگران چینی در RTB Bor بود: یک مجتمع عسل صربستان که از سال 2018 متعلق به شرکت چینی Zijin Mining است.

با شروع به انتشار گزارش ها، نگهبانان امنیتی کارخانه سعی کردند از دسترسی رسانه ها به سایت با کارگران ویتنامی جلوگیری کنند و فعالان محلی را از آوردن یک افشاگر به محل امن که به رسانه ها گفت، جلوگیری کنند.

این تلاش‌ها به لطف تلاش‌های فعالان و کارگران شکست خورد. در همین حال، کارمندان به محل اقامت راحت‌تری منتقل شده‌اند تا از رسانه‌ها پنهان شوند. بسیاری مجبور شدند بیانیه ای را امضا کنند که در آن "داوطلبانه و آگاهانه" با کار موافقت کرده اند.

دولت صربستان همچنان در مورد این موضوع نامشخص است و نشان می دهد که آماده است تا بدتر شدن استانداردهای محیطی و کار را برای خشنود ساختن سرمایه گذاران چینی تحمل کند: بخشی از یک مدل به خوبی آزمایش شده. نخبگان صرب از سرمایه چینی برای حفظ تولید ناخالص داخلی و اشتغال سطحی استفاده می کنند، در حالی که از آن به عنوان ابزاری برای ارتقای داخلی استفاده می کنند.

وزیر ساخت و ساز، ترافیک و زیرساخت صربستان، تومیسلاو مومیروویچ، گفت که کارگران خود مقصر هستند، زیرا حقوق خوبی دریافت می کنند و می توانند مسکن بهتری بخرند. نخست وزیر آنا برنابیک این ماجرا را با نارضایتی سرمایه گذاران چینی مرتبط دانست.

مسائل مطرح شده در مورد حاکمیت قانون در صربستان

در سال 2020، پلیس از حضور فعالان محلی در یک بحث عمومی در مورد تأثیر این کارخانه بر محیط زیست جلوگیری کرد. همین کار در اوایل سال 2021 در شهر نووی ساد نیز در مورد کارخانه لینگ لانگ انجام شد.

در پایان سال 2020، مقامات شهری در Zrenjanin تصمیم گرفتند مطالعه ارزیابی اثرات زیست محیطی Linglong را تأیید کنند. مقامات شهر گفتند که این یک سال قبل در صلاحیت آنها نبود.

این امر باعث شد تا نهادهای جامعه مدنی از این شهر در دادگاه اداری شکایت کنند. حتی قبل از انتشار گزارش‌های مربوط به کارگران ویتنامی، کارخانه بدون واکنش مقامات، رسانه‌های صربستان را از ضبط این تأسیسات ممانعت کرد.

بدتر از همه، هفته نامه NIN صربستان مشکوک است که کارگران چینی در Zrenjanin ممکن است زندانی چینی باشند که در ازای کاهش مجازات مجبور به کار در خارج از کشور شده اند. هیچ مدرک قانونی ارائه نشده است، اما این سؤال را در مورد اینکه آیا اصلاً حاکمیت قانون در مورد سرمایه گذاران چینی اعمال می شود یا خیر، ایجاد می کند.

موقعیت ممتاز سرمایه گذاران چینی در خودداری دولت از رعایت قانون و تصویب قوانین جدید منعکس شده است.

در سال 2018، همان سالی که سرمایه‌گذاری لینگ لانگ اعلام شد، چین و صربستان قراردادی را امضا کردند که بر اساس آن کارکنان چینی شرکت‌های چینی در صربستان از پرداخت حقوق بازنشستگی و بیکاری معاف می‌شوند.

این توافق در پارلمان صربستان تصویب شد. بنابراین، قانون کار صربستان برای کارگران چینی اعمال نمی شود. با این حال، دولت صربستان این حق را دارد که مسائلی مانند سلامت و ایمنی در محل کار را بررسی کند، که به وضوح برای جلوگیری از بیزاری سرمایه گذاران چینی انجام نمی دهد.

علاوه بر این، دولت صربستان نیز محیط نظارتی خود را برای تسهیل ورود سرمایه چینی شکل داده است. قانون تدارکات عمومی 2019 قوانین قبلی در زمینه رقابت، دسترسی به اطلاعات عمومی و حفاظت از محیط زیست را تضعیف کرد. قانون رویه ویژه 2020 قبلاً به دولت اجازه داده است تا پروژه های زیرساختی اضطراری را با دور زدن رویه های تدارکات عمومی شناسایی کند.

در همین حال، صربستان اعتراضات زیست محیطی را در واکنش به تصویب قانون رفراندوم و قانون سلب مالکیت توسط دولت تجربه کرده است که به نفع سرمایه گذاران مضر برای محیط زیست، از جمله شرکت های چینی و شرکت چند ملیتی غربی ریوتینتو تلقی می شود.

اگرچه سرمایه گذاری چینی جذاب است، اما خطراتی را نیز برای جمعیت محلی به همراه دارد که باید استانداردهای ناکافی را رعایت کنند.

صرب ها باید گازهای گلخانه ای کارخانه چینی را استنشاق کنند و هیچ تضمینی وجود ندارد که کارگران صرب فردا سرنوشت کارگران ویتنامی را تجربه نکنند.

با این حال، چینی ها مقصر نیستند. مسئولیت آن بر عهده دولت صربستان است. اگر دولت از قوانین خود پیروی نکند، دلیلی وجود ندارد که چین یا هر کس دیگری این کار را انجام دهند.

ووک ووکسانوویچ یک محقق ارشد در مرکز سیاست امنیتی بلگراد (BCSP) و یکی از اعضای LSE IDEAS، مدرسه اقتصاد و علوم سیاسی لندن (LSE) برین تراست سیاست خارجی است. _